Tintelingen, gevoelloze tenen of vingers, vermoeidheid, problemen met evenwicht, bleek, weinig eetlust, brain fog, depressieve gevoelens, kunnen allemaal symptomen zijn van een vitamine b12 tekort.
He, Hoe dan?
Vitamine B12 te kort kan door verschillende oorzaken ontstaan. Bijv. door:
- Een tekort aan voeding middelen met vitamine b12 (denk aan dierlijke producten)
- Een auto-immuunziekte of infectie waardoor b12 niet goed kan worden opgenomen
- Bij gebruiken van bepaalde medicatie: o.a. maagzuurremmers zoals bijv. omeprazol of esomeprazol.
- Verminderde maagzuurproductie (hoe ouder je wordt hoe minder maagzuur je aanmaakt)
- Door een operatieve ingreep waarbij een stuk maag of darm is verwijderd.
- Door een tekort aan andere micronutriënten zoals b11(foliumzuur) of bijv. ijzer.
Wat doet vitamine B12?
Vitamine B12 is een essentiële voedingsstof en speelt een belangrijke rol bij onder meer DNA-synthese, cellulaire herstelprocessen, bloedaanmaak en hersenfunctie. Als je zwanger bent en bij borstvoeding dan heb je een hogere hoeveelheid vitamine B12 nodig.
Vitamine B12 (cobalamine) is een essentiële wateroplosbare vitamine, uitsluitend aanwezig in dierlijke producten zoals vlees, melkproducten, vis en eieren. Vitamine B12 is gebonden aan eiwit. Voor splitsing van dit eiwit is het enzym pepsine nodig. Vrij vitamine B12 bindt aan een intrinsieke factor, die wordt afgegeven door de pariëtale cellen van de maag, om vervolgens geabsorbeerd te worden in het onderste deel van het ileum. Voor zowel splitsing van het eiwit als secretie van intrinsieke factor is een lage pH van het maagzuur nodig.
Vitamine b12 staat onder veel verschillende namen bekend. De groep heet cobalamines. De meest actieve vormen heten methylcobalamine en adenosylcobalamine. Deze vormen hoeven niet door het lichaam te worden omgezet en kunnen daardoor snel in de cel worden opgenomen.
Gebruikt maagzuurremmers kunnen tot tekort leiden?
De eerste protonpompremmer– omeprazol – werd in 1988 geïntroduceerd, later gevolgd door lansoprazol, pantoprazol, rabeprazol en esomeprazol. Deze maagzuurremmers behoren tot de meest voorgeschreven geneesmiddelen in Nederland.
Protonpompremmers (ppi’s) worden o.a. gebruikt bij refluxziekte, maagdarmzweren en het Zollinger-Ellisonsyndroom. Ze remmen het enzym H+/K+-ATP-ase, de ‘protonpomp’, in de pariëtale cel in de maag. Dit enzym transporteert H+ van de maagwand naar de maagholte. De belangrijkste functie van de maag is de afgifte van zoutzuur (HCl). Dit heeft een pH (zuurgraad) van 1,5-3,5, wat de omzetting van pepsinogeen naar pepsine bevordert en daarmee ook de eiwitvertering. Verder bevordert de lage pH de absorptie van diverse geneesmiddelen, mineralen en vitamines.
Maagzuurremming kan absorptie van vitamines en mineralen verstoren
Protonpompremmers verhogen de pH in de maag. De bijwerkingen van ppi’s zijn vaak mild. Het meest komen voor: hoofdpijn en maagdarmklachten zoals buikpijn, diarree en misselijkheid of braken. Bij langdurig gebruik komen nieuwe bijwerkingen aan het licht, bijvoorbeeld een verhoogd fractuurrisico, infecties van het maagdarmkanaal en vitamine- en mineraaldeficiënties.
Door verhoging van de zuurgraad van de maag kan vitamine B12 niet van het eiwit, zoals het in de voeding voorkomt, worden losgekoppeld en daardoor niet worden geabsorbeerd. Ook lijkt bij langdurig gebruik van protonpompremmers minder intrinsieke factor beschikbaar te zijn voor binding van cobalamine voor absorptie. Bij chronische maagzuurremming treedt verder mogelijk ook overgroei van bacteriën op in delen van de dunne darm, waardoor de vitamine B12-absorptie vermindert.
Wat nu?
Het is goed om bij gebruik van maagzuurremmers, zeker als er sprake is van langdurige gebruik met een relatief hoge dosis, bedacht te zijn op een vitamine B12 tekort.
Beperk het gebruik van maagzuurremmers tot die situaties dat het echt nodig is. Denk op tijd aan vitamine B12-suppletie (liefst in combinatie met vitamine B5 en B6) om tekorten aan vitamine B12 te voorkomen of aan te vullen. Adenosylcobalamine (dibencoside) en methylcobalamine zijn de actieve coënzymevormen van vitamine B12 die, in tegenstelling tot andere B12-produkten, na opname in het lichaam direct hun biochemische functies kunnen vervullen.
Lieve groet, Jacqueline
Bronnen:
Orthokennis https://www.orthokennis.nl/artikelen/vitamine-b12-werking-en-toepassinghttp://www.volkskrant.nl/archief/maagzuurremmer-geeft-vitaminegebrek~a3560764/
Geneesmiddelenbulletin, jaargang 46, Nr. 10 – 26 oktober 2012, auteur Lareb, (Es)omeprazol en vitamine B12-deficiëntie
Pharmaceutisch Weekblad, jaargang 150, Nr. 27 – 3 juli 2015, auteur Smeets, T., Härmark, L., Vitamine B12-tekort mogelijk na langdurig slikken PPI’s.
